Składam w Wasze ręce program kolejnej odsłony festiwalu, który powstał w intencji upamiętnienia i upowszechniania postawy twórczej Piotra Szmitke. Jego nieustające próby samookreślania się oraz chęć zachowania stałości i kształtu w zderzeniu z nienasyconą ciekawością odkrywania nowych ścieżek życiowych i twórczych to w skrócie również idea przyświecająca festiwalowi i kierunkom jego rozwoju. Od samego początku festiwal ten ma nieoczywistą formułę, z przeplatającymi się w nim liniami życia i sztuki. Dodatkowo zasadza się na silnym wątku osobistej historii, co skutkuje tym, iż Metavera Art Festival jest festiwalem niebanalnym, ale też ciągle żywym i poszukującym.
W tym roku myśl przewodnia przenosi nas ku idei i motywowi powstań. Powstania kojarzą się ze zbrojnym zrywem wolnościowym w czasie opresji władzy. Tutaj jednak sensy te przeniesione zostały do obszaru życia i sztuki w czasie względnego spokoju. Nasze powstania to zryw ku swobodzie i wolności życia, ku niezależności twórczej. To manifestacja siły jednostki, aktu twórczego, piękna, niepodległości ciała, wolności formy i swobody treści. Powstania często dążyły do uzyskania autonomii jakiegoś obszaru lub przyłączenia go do innego państwa. Nasze powstania są apolityczne, przypominają, że o własną wolność, o samych siebie należy dbać w równej mierze w czasie, gdy nie trzeba o nią walczyć. I to na wielu poziomach: życiowym, obyczajowym, fizycznym – cielesnym, duchowym i oczywiście twórczym.
Nastał czas kobiet. Ich (naszego) zrywu ku samoświadomości i samostanowieniu. To być może ostatni i ostateczny etap emancypacji. W pracach artystycznych Piotra Szmitke zarysowany został obraz kobiety pięknej, silnej i wolnej, ale odrealnionej, traktowanej raczej jako figura, metafora. Nasz festiwal urealnia ją i ożywia, ukazując obraz kobiety żywej, prawdziwie swobodnej i mocnej. Kobiety na miarę czasów, w których żyjemy.
W programie tegorocznego festiwalu znajdą się propozycje z różnych dziedzin i nurtów. W obszarze sztuk wizualnych odbędą się dwie wystawy z udziałem w sumie ośmiu artystów („Przekazy. In memoriam” oraz „Zaginiony element”). Sztuka słowa spotka się ze sztukami wizualnymi podczas warsztatów z kaligrafii, prowadzonych przez Ewę Landowską oraz z performatyką na wykładzie-warsztacie Karoliny Wiktor, która w poezji wizualnej odnalazła sposób na walkę ze skutkami afazji. Natomiast sztuki performatywne zagoszczą na festiwalu z jednej strony poprzez prezentację solowego spektaklu „Święto wiosny” Teatru A Part, z drugiej zaś poprzez warsztaty teatralne Katarzyny Kurzei, zachęcające uczestników do czynnego udziału w procesie twórczym
i sprawdzenia swoich sił na scenie. Warsztaty dla kobiet „Ciało wyzwolone” będą praktycznym instruktażem uwalniania od napięć w ciele. A od strony muzycznej program dopełni znakomita kobieca formacja postfolkowa Same Suki.
Serdecznie zapraszam.
Marlena Niestrój
Program V Metavera art festival
Kurator: Marlena Niestrój.
Katowice Miasto Ogrodów – Galeria Engram.
Wernisaż 05.10. (sobota) o 18:00.
Wystawa potrwa do 20.10.
Otwarta od wtorku do niedzieli w godz. 11:00 – 19:00.
Wstęp wolny.
Przekazy to ukochany cykl prac malarskich Piotra Szmitke. Powstał w roku 2010. Artysta uznał, że już całe swoje pozostałe życie mógłby poświęcić na poszukiwanie harmonii i prawdy w geście, często monumentalnym, który jest połączeniem spontaniczności i odwagi, a który nie pozwala na korekty i kłamstwo doskonałości. Wręcz przeciwnie, upaja się „błędem”. Nie jest też wynikiem kalkulacji i szkiców. Efekt zatem jest fascynujący i zaskakujący dla samego twórcy, który dzięki temu może czytać samego siebie z powstałych form. Jak sam twierdził, to wyzwala i daje uczucie wolności. W tych pracach artysta przyjmuje meta-pozycję. Jest niczym medium, odsłaniając przed nami złożoność świata, niedostępną dla oglądu z perspektywy człowieka na Ziemi. Wieloplanowe, precyzyjnie wyrysowane zaludnione pejzaże są tak naprawdę pejzażem ludzkich emocji, lęków, dramatów i spraw.
[M.Niestrój]
Piotr Szmitke był artystą biegle poruszającym się w różnych przestrzeniach i dyscyplinach sztuki. Był malarzem, rzeźbiarzem, scenografem, autorem performensów, dramatopisarzem, kompozytorem, teoretykiem sztuki. Jego ukochaną dziedziną był rysunek. Urodził się w Katowicach. Studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach profesorów Włodzimierza Sawulaka, Jerzego Nowosielskiego i Andrzeja Strumiłły. Był twórcą takich niekonwencjonalnych i interdyscyplinarnych realizacji jak: autorska opera “Muzeum Histeryczne Mme Eurozy” wystawiona w Operze Śląskiej w Bytomiu, monumentalne malowidło na żelaznej kurtynie w Teatrze Śląskim w Katowicach czy akcja artystyczna Otwarcie Konsulatu Monarchii Metawery w Krakowie (zrealizowana wraz z Bunkrem Sztuki). Piotr Szmitke był autorem i propagatorem nowego pojęcia w sztuce – metaweryzmu. W trakcie blisko dziesięcioletniego pobytu w Paryżu ogłosił w 1988 roku Manifest metawerystyczny, w myśl którego tworzywem artystycznym jest sama historia sztuki, artysta zaś kuratorem, ustalającym jej przestrzeń.
„Zaginiony element” wystawa instalacji malarskiej z udziałem: Ireneusza Walczaka, Jerzego Kosałki, Marka Kamieńskiego, Ewy Sychy, Tadeusza Ginko, Zbigniewa Blukacza, Justyny Adamczyk oraz Piotra Szmitke
Kurator: Marlena Niestrój.
Muzeum Historii Katowic
Wernisaż wtorek, 8 października 17:00
Wystawa potrwa do 7.11.
Otwarta od wt. do nd w godz. otwarcia muzeum.
Wstęp wolny.
Wystawa dotyczy historii jednego obrazu i jego zaginionego elementu. Dyptyk malarski Piotra Szmitke z cyklu „Alegorie i Apoteozy” pt. „Bitwa pod Stolcami” nie powrócił kompletny po jednej z wystaw. Romb, scalający dwie części obrazu, zaginął w podróży. Ów brak stał się inspiracją do powstania niniejszej wystawy, której pomysł zasadza się na stworzeniu nowego elementu w miejsce zaginionego. Do akcji zaproszeni zostali artyści wizualni, którzy w sposób zupełnie dowolny i swobodny stworzyli swoje wersje brakującego rombu. Dlatego też ekspozycja ta będzie miała charakter procesualny i będzie się zmieniać w trakcie jej trwania. Obraz Piotra Szmitke będzie ożywiany, bo dopełniany przez nowe, odmienne wizje artystyczne.
Po wernisażu odbędzie się kameralny koncert Mieczysława Litwińskiego
Justyna Adamczyk – ur. w 1981 roku, malarka, zajmuje się także rysunkiem, instalacjami, rzeźbą oraz wideo; malarstwo jest dla niej formą wypowiedzi, oddającej emocje
Zbigniew Blukacz ur. w 1961 roku, malarz, prowadzi pracownię malarstwa na katowickiej ASP w Katedrze Malarstwa, Rysunku i Rzeźby, tworzy w nurcie polskiego koloryzmu
Tadeusz Ginko – ur. w 1955 roku, malarz, grafik, od wczesnego dzieciństwa chciałem zostać fizykiem eksperymentalnym, a zostałem artystą
Ewa Sycha – ur. w 1966 roku, doktor sztuki, malarka, grafik, projektant; w swojej twórczości dokonuje transpozycji obrazów otaczającego świata i nadaje im nowe znaczenia
Marek Kamieński – ur. w 1958 roku, malarz, rysownik, grafik, autor filmów, instalacji i performance, łączy malarstwo z fotografią, jego twórczość przepełniona jest ironią i erotyką
Jerzy Kosałka – ur. w 1955 roku, artysta multimedialny, buduje obiekty, makiety, tworzy instalacje, sztukę site specific, uprawia performance, członek słynnej Grupy LUXUS
Ireneusz Walczak – ur. w 1961 roku, malarz, profesor zwyczajny, prowadzi pracownię malarską w ASP w Katowicach, postmodernistyczny modernista
„Kultura i neuronauka” performatywne połączenie wykładu i warsztatu
Karolina Wiktor
Czwartek, 10 października 17:00
Muzeum Historii Katowic
wstęp wolny
Ten symultaniczny wykład i warsztat będzie dotyczył afazji. Czym jest afazja i kim jest afazjan? Czy można podróżować po Afazji? W trakcie wykładu inni uczestnicy będą mieli możliwość tworzenia „warsztatu słowa”, tworzenia słów z liter niekompletnych – Czcionki Brakującej, którą stworzyłam na podstawie swojego doświadczenia afazji. Po wykładzie zapraszam do dyskusji z uczestnikami. Ostatnim elementem będzie krótki warsztat, w trakcie którego uczestnicy mogą doświadczyć ograniczenia funkcji poznawczych po udarze i zrozumienia czym jest Kraina Afazji.
[K.Wiktor]
Karolina Wiktor – artystka wizualna, autorka, animatorka spotkań wokół kultury i neuronauki. Laureatka nagrody Katarzyny Kobro w 2017 roku. W latach 2001–2013 tworzyła razem z Aleksandrą Kubiak duet performerski Grupa Sędzia Główny. Prace Grupy znajdują się w wielu kolekcjach w kraju m.in. w Narodowym Muzeum w Warszawie, w Muzeum Sztuki w Łodzi, w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. W sierpniu 2009 roku w wyniku pęknięcia tętniaka i dwóch udarów nastąpił całkowity zwrot w jej karierze. Obecnie zajmuje się szeroko rozumianą poezją wizualną. A od 2014 roku tworzeniem edukacyjno-kulturalnej cyklu konferencji i warsztatów „Kultura i neuronauka” w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. Autorka blogów www.afazja.blogspot.com i www.poezjawizualna.blogspot.com, swoje doświadczenia opisała w poetyckiej książce „Wołgą przez Afazję” (wyd. Zachęta, Ha!art 2014). Obecnie pracuje nad kolejnym poematem wizualnym, który będzie wydany w 2019 roku przez Zachętę Narodową Galerię Sztuki.
„Ciało wyzwolone” – warsztaty dla kobiet
Prowadzenie: Maria Puls i Anna Sass
Sobota, 12 października 10:00-14:00
Surja Joga ul.Krzywa 12/5 Katowice
Zapisy: metavera@wp.pl
Koszt udziału: 100 zł (ilość miejsc ograniczona)
Nasze CIAŁO jest z nami przez całe życie. Żyjemy gdy ONO jest, gdy GO nie ma, nas już nie ma. Czy jednak w istocie JE znamy? Czy znamy siebie? Nasze ciała są rzeźbione przez wszystkie wydarzenia naszego życia. Ciało pamięta emocje, a emocje mają wpływ na to, co dzieje się z naszym ciałem. Zapraszamy kobiety do wsłuchania się w ciało, do świadomego nawiązania z nim kontaktu. W każdej kobiecie drzemie potężna siła, bogactwo instynktów i mocy twórczych. Ciało wyzwolone to ciało wolne od napięć . Zapraszamy Cię na spotkanie z naturalnym wdziękiem Twojego ciała. „Ciało wyzwolone” to autorski warsztat, w którym łączymy jogę, fizjoteraię i naturoterapię.
Maria Puls – nauczycielka jogi, naturoterapeutka, wykładowczyni akademicka, trenerka umiejętności społecznych, socjolożka i politolożka (Uniwersytet Śląski). Ukończyła kurs nauczycielski hatha jogi wg tradycji B.K.S. Iyengara (Introductory II), kurs nauczycielski jogi – Braham Yoga Course (Rishikesh, Indie), kurs masażu ayurwedyjskiego (Rishikesh, Indie). Instruktorka Rekreacji Ruchowej ze specjalnością hatha-joga – AWF Katowice. Kieruje studiami podyplomowymi Joga w profilaktyce i terapii na GWSP w Chorzowie i jest autorką ich programu. Prowadziła zajęcia ruchowe dla osób z zaburzeniami psychicznymi w ramach projektu „Razem do celu” współorganizowanego przez MPiPS. Organizatorka wielu imprez poświęconych jodze, prelegentka i instruktorka w ramach takich wydarzeń. Zafascynowana pracą z ciałem i emocjami, które są w nim zapisane. Jest w trakcie certyfikacji TRE ®. Właścicielka szkoły Surja Joga w Katowicach.
Anna Sass – specjalistka w dziedzinie uroginekologii. Doktor nauk o kulturze fizycznej. Wykładowca akademicki. Współautorka kursów z elementami naturoterapii (w tym jogi) dla instruktorów fitness, trenerów personalnych i środowiska medycznego w zakresie korekcji wad postawy, utrzymania kobiecości podczas porodu, połogu i w okresie menopauzalnym.Propagatorka fizjoterapii kobiecej. Swoje początki fizjoterapii ukierunkowała na pracę z dziećmi, jednak to problematyka związana z szeroko pojęta kobiecością okazała się być jej pasją i misją. Współpracuje z środowiskiem położniczym, przyczyniając się do polepszenia jakości opieki okołoporodowej. Czuje się spełniona wprowadzając i podnosząc nowe standardy fizjoterapii kobiecej – ginekologicznej oraz położniczej. Właścicielka FemiMed.
Teatr A Part „Święto wiosny”
Niedziela, 13 października 20:00
Scenariusz i reżyseria: Marcin Herich
Ruch sceniczny, choreografia: Marcin Herich i Marlena Niestrój
Występuje: Marlena Niestrój
Rezerwacje: metavera@wp.pl
Bilet: 30 zł.
Przedstawienie dla widzów dorosłych.
„Święto wiosny” Teatru A Part jest spektaklem o walce przeplatanej siłą i słabością. Czas zimy to czas głodu i mrozu oraz walki o przetrwanie. Jest to także czas oczekiwań i nadziei. Nadejście wiosny w pierwotnych rytuałach było okresem negocjacji z ‚naturą’. Po czasie niedostatku, obarczonego lękiem o przetrwanie, nastaje czas obfitości. Wiosna to czas działania, wychodzenia na zewnątrz po okresie introwertycznego skupienia na świecie wewnętrznym, nastawionym na pokonanie trudności. Spektakl odnosi się w pewnym sensie do cykliczności rytmów natury, do próby pogodzenia się z jej bezkompromisowością.
„Święto wiosny” to próba przewalczenia czasu chłodu i wyjścia z okresu mroku i zimy. Jest montażem zdarzeń emocjonalnych i sytuacji granicznych.
Kobieta przebrana w gorset tradycji i konwenansów często pod powierzchnią nosi złość, frustrację, zniecierpliwienie i smutek, ale także ukrywaną radość z bycia prawdziwą sobą. Gorset społeczny i obyczajowy nie wystarcza, gdy człowiek styka się z siłami egzystencjalnymi oraz prawdą o własnej naturze. W spektaklu ujawniane są momenty transformujące, momenty przejść z jednego stanu do drugiego, które tworzą drogę do samowyzwolenia.
[M.Niestrój]
Teatr A Part jest teatrem autorskim reżysera Marcina Hericha, założonym w 2004 roku w Katowicach. A Part to niezależny projekt artystyczny i skupiona wokół Hericha grupa teatralna, realizująca autorskie przedstawienia sceniczne, działania site specific oraz widowiska plenerowe. Teatr A Part jest teatrem ciała, ruchu, formy i narracji wizualnej. W obszarze sensów spektakle A Partu sięgają w głąb ludzkich instynktów i tajemnic egzystencji, emocji i imponderabiliów.
Spektakle Teatru, prezentowane na scenach gościnnych, w przestrzeniach plenerowych i nieteatralnych, w kraju i za granicą, zostały pokazane dotąd w 28 krajach na 5 kontynentach (Białoruś, Brazylia, Chorwacja, Czarnogóra, Czechy, Dania, Dominikana, Egipt, Francja, Hiszpania, Holandia, Iran, Irlandia, Izrael, Korea Południowa, Litwa, Niemcy, Polska, Rosja, Rumunia, San Marino, Serbia, Słowacja, Turcja, USA, Węgry, Wielka Brytania, Włochy).
Ewa Landowska „Znak – forma – przekaz” – warsztaty z kaligrafii
Regionalny Instytut Kultury
Wtorek, 15 października 16:00 – 20:00
Info i rezerwacje: metavera@wp.pl
Udział: 60 zł, po wcześniejszej rezerwacji.
We Włoszech w I połowie XV wieku humaniści odkrywają średniowieczne manuskrypty sporządzone minuskułą karolińską. Mając manuskrypty za starożytne, a krój pisma za antyczną kaligrafię, postanawiają zastąpić nim panujący powszechnie w całej Europie gotyk, uznając go za barbarzyński i zgubny. Naśladując minuskułę karolińską (dziś ta XV-wieczna karolina określana jest mianem pisma humanistycznego), zaczynają dostrzegać jej walory użytkowe. Otóż zmieniając kształt niektórych liter, łącząc niektóre z nich i pochylając je nieco w prawo, uzyskują krój, który umożliwia szybsze pisanie. Tak powstaje kursywa humanistyczna, zwana również italiką.
[E.Landowska]
Ewa Landowska – urodzona w Malborku, od 2002 roku mieszka i pracuje w Krakowie, wolny czas chętnie spędza w górach.
Absolwentka Krakowskiej Szkoły Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. Kaligrafią zajmuje się od roku 1999, a od 2006 prowadzi warsztaty, kursy oraz pokazy kaligrafii na terenie całego kraju. Tworzy i projektuje własne kroje pisma w oparciu o klasyczne alfabety. Pracuje zarówno z literą tradycyjną, jak i nowoczesną. Współautorka podręcznika do nauki kaligrafii Piękna Litera, którego pierwszy tom ukazał się w roku 2016 nakładem wydawnictwa: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów. Premiera tomu drugiego miała miejsce w roku 2018. W przygotowaniu tom trzeci. W roku 2015 sporządziła kaligrafowany egzemplarz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku na zlecenie Kancelarii Sejmu.
Twórczyni Muzeum Kaligrafii i Historii Pisma (2017) dedykowanemu historii przedwojennej sztuki i nauki pisania (zarówno polskiej, jak i innych narodowości) oraz prezes Fundacji Muzeum Kaligrafii i Historii Pisma. Autorka kaligrafii naściennej w Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie.
Same Suki – koncert
Kinoteatr Rialto
Piątek, 18 października 19:00
Bilet: 30 zł. Do nabycia w kasie Kinoteatru Rialta.
Same Suki to kobieca formacja folkowa, grająca muzykę kobiet z miasta inspirowaną muzyką ludową. Muzykę kobiet nie bojących się sięgać do źródeł, żeby śpiewać swoim głosem o tym, co tu i teraz. Z chęci wyrażania siebie taką, jaką się jest. Bez cenzury. Same Suki zadebiutowały albumem „Niewierne” w 2013 roku. W październiku 2018 ukazał się drugi studyjny album zespołu zatytułowany „ACH, MÓJ BORZE”. Punktem wyjścia dla jego powstania były melodie i teksty ludowe – te zasłyszane na podwórku, te nauczone
w domu i te znalezione w książkach etnograficznych. Same Suki z poszukiwań w muzyce źródeł stworzyły płytę eklektyczną i zaangażowaną we wszystkie ważne dla zespołu sprawy – ekologię, prawa kobiet, miłość, seks, odnajdywanie siebie i swojego głosu.
Są laureatkami licznych nagród, m.in. w 2012 zdobyły nagrodę specjalną
w konkursie Polskiego Radia Nowa Tradycja, w 2013 wygrały konkurs Dragon Folk Fest w Poznaniu, w 2014 otrzymały Nagrodę dla Najciekawszego Zespołu Polskiego Roku 2014 na festiwalu TransVocale we Frankfurcie nad Odrą.
Skład zespołu:
Magdalena Wieczorek– wokal, kazoo
Helena Matuszewska – suka biłgorajska, kaszgar, bęben, głos z Puszczy i chórki
Patrycja Betley – cajon, bodhrán, log drum, baraban, djembe, instrumenty perkusyjne, strumstick, chórki
Karol Gadzało – kontrabas
Katarzyna Kurzeja – warsztaty teatralne
„Odmienne i nieodmienne części ciała”
Katowice Miasto Ogrodów – sala 211
Warsztaty odbywać się będą w następujących dniach i godzinach
(z przerwą obiadową):
18 października 10:00-18:00
19 października 12:00-20:00
20 października 10:00-18:00
Zapisy: metavera@wp.pl
Koszt udziału: 100 zł.
Trzy dni na stworzenie zespołu, pracę nad spektaklem i jego wystawienie. Uczestnicy zajęć mają za cel zgłębienie procesu twórczego. Warsztaty mają charakter eksperymentalny. Podczas trzech dni zaproponuję pracę uruchamiającą potencjał twórczy i wyobraźnie uczestników. Ich celem będzie budowanie propozycji scenicznych w odpowiedzi na postawione przeze mnie zadania. Narzędziem pracy będzie improwizacja. Nie będzie tu pracy nad tekstem. Ale nad konkretnymi sytuacjami. Moim zadaniem w pracy z uczestnikami będzie zebranie jak najbogatszej materii teatralnej i jej artystyczna organizacja, czyli konstrukcja spektaklu.
Praca odbywać się będzie na 3 poziomach:
- praca nad scaleniem grupy i stworzeniem wzajemnego zaufania uczestników warsztatów,
- improwizacje – wypracowanie umiejętności tworzenia propozycji scenicznych,
- praca nad partyturą spektaklu.
Celem pracy jest stworzenie spektaklu fizycznego, gdzie nie słowo i tekst, ale ciało i ruch będą wehikułem emocji.
[K.Kurzeja]
Warsztaty przeznaczone są dla osób pełnoletnich, niezależnie od poziomu doświadczenia scenicznego. Otwarte są również dla osób, które nigdy nie miały kontaktu z aktorstwem lub podobną formą ekspresji twórczej.
Ilość uczestników jest limitowana. Efektem warsztatów będzie pokaz spektaklu powarsztatowego pod tytułem „Od początku do końca, czyli poprzez”, który odbędzie się 20 października o godzinie 18:00 w salli 211 Instytucji Kultury – Katowice Miasto Ogrodów.
Pokaz będzie otwarty dla publiczności.
Wstęp wolny.
Katarzyna Kurzeja od 16 lat żyje i pracuje w Tuluzie. Jest reżyserem i założycielką grupy teatralnej Pollen. Ma na swoim koncie 14 spektakli. Wystawiła we Francji młodych współczesnych dramaturgów polskich i przyczyniła się do wydania ich tekstów po francusku (D. Masłowska, M. Walczak, M. Bajer, Małgorzata Sikorska-Miszczuk etc). Od kilku lat pracuje metodą „ecriture du plateau”. Punktem wyjścia w tej pracy nie jest tekst, ale sytuacja, zjawisko, temat. Podczas prób dochodzi do kumulacji improwizacji. Spektakl buduje się na ich podstawie w czasie trwania prób. Tak powstała kreacja jest oryginalną propozycją sceniczną, w której aktor staje się również autorem. Wykłada praktykę sceniczną na Uniwersytecie w Tuluzie. Prowadzi warsztaty teatralne i bierze udział w różnorodnych projektach artystycznych. Od niedawna gra w swoich własnych spektaklach.
Od początku do końca, czyli poprzez – pokaz spektaklu
Efektem warsztatów teatralnych z Katarzyną Kurzeją będzie pokaz spektaklu powarsztatowego pod tytułem
„Od początku do końca, czyli poprzez”,
który odbędzie się
20 października o godzinie 18:00
w salli 211 Instytucji Kultury –
Katowice Miasto Ogrodów.
Pokaz będzie otwarty dla publiczności.
Wstęp wolny.
Sponsorzy
Partnerzy
Patroni
